از آنجایی که شیخ مربی و طبیب معالج بیماری های روحی و وسوسه های شهوانی است از این رو در سیر مرید به سوی نجات و صفا، مشایخ بزرگوار طریقت به هریک از مریدان، علاوه بر اوراد و عبادت هایی که قرآن کریم واجب کرده است، سلوکی خاص را واجب می کنند تا از پی این سلوک به روشنایی قلب مرید و صفای درون برسند. سیر به سوی امور روحانی نوعی از مجاهده بر علیه نفس است که در آن مرید با همکاری شیخ به سلوک و در پی آن بر قوه گمراه کننده نفس می پردازد.
سلوک در طریقت به دو قسم تقسیم می شود:
اول : ریاضت (ریاضت وحی)، مدت این ریاضت چهل روز است و بر این موارد می باشد .
الف: مرید از خوردن غذاهای حیوانی و مشتقات آن در دوره ر یاضت خودداری می کند .
ب: مرید از خوردن نان تدریجا می کاهد. زیرا نان مانند گوشت بر نفس و شهوات تاثیر دارد .
ج: سالک از کلام درباره دنیا کاسته به ذکر خداوند تعالی جدیت می کند.
د: مرید در کسب غذای حلال و دوری از شبهات، هرچند که کوچک باشد تلاش می کند .
ه : سالک از نوشیدن آب، خصوصا آب سرد می کاهد. چرا که موجب غفلت و خواب می شود. برای سهولت کار سالک دوره ریاضت به چهار مرحله ده روزه از جهت طعام بر طبق موارد ذیل تقسیم می شود .
دهه اول ، مرید هر روز یک قرص نان با کمی میوه و سبزی و چای می خورد .
دهه دوم ، مرید هر روز نصف نان با کمی میوه و سبزی و چای می خورد .
دهه سوم، مرید هر روز ربع قرص نان با اندکی میوه و سبزی و چای می خورد .
دهه چهارم ، هفت روز اول سه دانه خرما بدون نان می خورد و در سه روز پایانی به آب و چای تنها اکتفا می کند .
عبادات
اذکار: علاوه بر ذکرهای روزانه که مرید مکلف به آن است، مرید ذکرهای دائمی دارد که هر کدام صد هزار بار باید تکرار کند.
نماز: مرید علاوه بر نماز های پنجگانه اعمال زیر را باید انجام دهد.
الف (سنت وضو، دو رکعت بعد از وضو و قبل از خشک شدن آب از اعضای بدن.
ب ( دو رکعت قبل از نمازصبح و نماز ضحی، هنگام بالا آمدن خورشید به مقدار یک نیزه وکمترین آن چهار رکعت است .
ج (چهاررکعت قبل از نمازظهر و چهار رکعت بعد از آن.
د (چهار رکعت قبل از نماز عصر.
ه ( دو رکعت بعد از نماز مغرب، بین نماز مغرب و عشاء.
ط ( سنت اوابین که شش رکعت کمترین آن می باشد.
ز( دو رکعت قبل از نماز عشاء و دو رکعت بعد از آن،
ح ( نماز و تر سه رکعت بعد از نماز عشاء .
ط ( سنت نماز تسبیح، چهار رکعت به این گونه : رکعت اول بعد از حمد و قرائت سوره ای از قرآن، ( استغفرالله سبحان الله و الحمدلله ولا اله الا الله و الله اکبر و لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم ) پانزده بار و بعد از آن ده مرتبه در هر رکعت (رکوع، سجده، قیام، سکون) که جمع آن در یک رکعت هفتاد و پنج مرتبه می شود و همین گونه در سایر رکعات .
توجه: مریدی که در حال ریاضت است نمی تواند به هیچ وجه در شب بخوابد و فقط بعد از طلوع خورشید، یک ساعت می تواند بخوابد. بهتر است که مرید در روزهای دو شنبه و پنجشنبه هر هفته و ایام البیض (15و14و13) هر ماه قمری روزه بگیرد .
دوماً خلوت:
خلوت از خلو آمده، به معنای آسایش و خالی بودن است و منظور مکان خلوت است که در آن معمولا انسانی یافت نمی شود. وقتی گفته می شود که کسی خلوت گزیده است، یعنی به تنهایی در جایی مانده است که هیچ انسانی با او نباشد. اصل خلوت دوری از بشر و انقطاع به سوی خداوند سبحان و آمادگی در عبادت و تفکر در نعمت ها و احسان حق تعالی و سپاس از وی است. خلوت در نظر بعضی از عرفا گوشه گیری از نفس و خواهش های نفسانی ای است که انسان را از ذکر خدا باز می دارد. و گفته شده است: ( خلوت انس به ذکر و اشتغال به فکر است). مشروعیت خلوت در قرآن کریم از زبان اصحاب کهف آمده است: (واذ اعتزلتموهم وما يعبدون الا الله فاوا الى الكهف ينشر لكم ربكم من رحمته ويهيء لكم من امركم مرفقا)(1) ترجمه: ” و چون از آنان گوشه گرفتند، در حالی که جز خدا نمی پرستیدند و به غار پناه بردند تا خداوند از رحمتش برایشان نازل کند و برایشان گشایشی فراهم سازد”.
خداوند تعالی می فرماید: (واذكر اسم ربك وتبتل اليه تبتيلا )(2) ( و خدایت را یاد کن و به سوی او بازگرد ) .
پاورقی ها :
(1) الكهف :16 .
(2) المزمل : 8 .
منبع:
سيد شيخ محمد الكسنزان الحسيني – كتاب الطريقة العلية القادرية الكسنزانية -ص177-179 .
