بسم الله الرحمن الرحيم
ألَّلهُمَّ صَلِّ عَلىٰ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ الوَصفِ وَالوَحْيِ والرِّسَالَةِ وَالحِكْمَةِ وَعَلىٰ آلِهِ وَصَحبِهِ وَسَلِّمْ تَسليما
انتزاع و رهایی انسان از قید و بندها و ضوابط اجتماعی و سرگردانی او در پیچ و خم های تاریک زندگی، بدون مسئولیت و نظم یا هدف، وصول او به حقیقت را برایش محقق نمیسازد.
این امر موجب می شود فرد بدون حد و مرز یا وجدان به خوشی ها و لذت های زودگذر زندگی بپردازد و تنها به خواسته های نفسانی و جنسی خود تا حد سیر شدن پاسخ دهد. آنگاه دیگر چیزی برای او باقی نمیماند که از آن بهرهمند شود یا لذت ببرد. آنجاست که یک پوچی عمیق به دور از حقیقت و وجدان برای او اتفاق می افتد که دلیلش را نمیداند، یعنی همان فراغ معنوی که فقدان حقیقت (یا سعادت ابدی) نیز خوانده میشود. همان حقيقتی كه هرانسانی در جست و جوی دنبال آن است. هرگاه انسان اين حقيقت را از دست دهد دراصل “جوهرزندگي” را از دست میدهد.
پس از آن است كه دست به خودكشي زده وتلاش مي كند تاخود را نابود كند و از چنگال اين زندگي رهایی بخشد، او نمی داند كه جاودانه است و خدا هم او را تنها براي زندگي و مرگ خلقش نكرده است. (خلق الموت والحياة ليبلوكم ايكم أحسن عملا) (1) مرگ و زندگانی را آفرید که شما بندگان را بیازماید تا کدام نیکوکارتر (و خلوص اعمالش بیشتر) است.
خداوند انسان را خلق كرده است تا عظمت او را از طریق نشانههای بزرگش در نظم و شگفتی جهان دريابد. چنان که تمام كتاب های پيامبران و صحيفه ها و احكام آنان نيز بر اين معني روحي تاكيد مي كنند كه “سعادت انسان در دنيا و آخرت از طريق كوشش و تلاش بی وقفه و تبعیت کامل از نهج قرآن و اين شريعت های آسمانی به دست می آيد” (٢) و همچنین بر اين حقيقت اصرار دارند كه: “انسان بايد با دو چشم خويش حقيقت نهفته در راز ذات خداوند متعال و راز صراط مستقیم او را ببيند ” وان ليس للإنسان الا ما سعى . وان سعيه سوف يرى” (٣) يعني همانا براي انسان نيست مگرحاصل تلاش او ونتيجه سعي اش به زودي ديده مي شود.
پس برانسان واجب است كه درطول زندگي خويش در راه عمل صالح و استقامت بر طريقت بكوشد؛ “إن الذين قالوا ربنا الله ثم استقاموا تتنزل عليهم الملائكة الا تخافوا ولا تحزنوا وابشروا بالجنة التي كنتم توعدون”(٤)
«در حقیقت کسانی که گفتند پروردگار ما خداست سپس ایستادگی کردند فرشتگان بر آنان فرود میآیند (و میگویند) هان بیم مدارید و غمین مباشید و به بهشتی که وعده یافته بودید شاد باشید.»
به عبارت ديگر آدميان با روح خويش آيه هاي بزرگ خداوند را ببينند تا دل هايشان اطمينان يابد و روحشان هنگامی كه به حقيقت می رسند آرام بگيرد و آن احساس پوچی هم که آزارشان میداد، با ديدن “دليل روشن “ بر صحت حركتشان به سوي خداوند تعالی از بین برود.
اين حقيقتی است كه لبخند صالحان هنگام انتقالشان به عالم بالا از آن پرده بر مي دارد زيرا آنها مقامات و درجات خود را در عالم جاودانگي مي بينند.
همانگونه که سرورمان حضرت ابراهيم (ع) حقيقت “را بعد از نظر كردن به افق هاي آسمان دريافت و پس از آن عنايت الهي شامل او شده و از خدا خواست تا بارسيدن به حقيقت اطمينان يابد وتقاضا كرد كه چگونگي زنده شدن موجودات رابه او نشان دهد: “قال إبراهيم ربِ ارني كيف تحي الموتى قال أولم تؤمن قال بلا ولكن ليطمئن قلبي”(٥): ابراهيم گفت : خدايا به من نشان بده كه چگونه مرده را زنده مي كني ، خداوند فرمود آيا ايمان نياوردي ابراهيم گفت آري ايمان آوردم ولي مي خواهم قلبم اطمينان پيدا كند.
ای کسانی که در پیچ و خم زندگی و میدان های ناشناخته آن بی تامل و اندیشه سرگردانید، ای انسانها به راه مشایخ طریقت، همان یشگامان ابدیت، بپیوندید آنان که شما را به تدریج به حقیقت جاودانهای میرسانند که ذهن بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان در جستجوی آن حیران مانده است. تامل کنید و راه عمل نیک، استقامت و تقوا را پیش بگیرید که بی تردید پس از آن به آرزوی مطلوب خود یعنی بقا خواهید رسید؛ بقایی که پس از آن فنا و مرگی نیست. آنگاه نزد خالق هستی به جاودانگی و نعمت های پایدار خواهید رسید. خالقی که انسان را عبث و بیهوده نیافریده، بلکه او را آفرید تا راز و جوهرهی این وجود را درک کند تا در مقام جاودانان درآید و این امر تنها با آنچه خدای تعالی در کلام محکم (٦) کتاب خود تبیین کرده تحقق می یابد: (والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا) (٧) و آنان که در (راه) ما (به جان و مال) جهد و کوشش کردند محققا آنها را به راههای (معرفت و لطف) خویش هدایت میکنیم).
سرپرست خانواده در خانهی خود اولین مسئول جهت دهی عقاید اعضای خانواده به راه و سیرهی رسول خدا و تحکیم مبانی اسلامی در میان آنها و هدایت آنان به سوی حق است. پیامبر خدا (ص) فرمودند:( همه شما مسئولید و هر یک از شما درباره ی زیر دستانش بازخواست می شود.) زیرا ابلاغ پیامبر اکرم (ص) امری الهی است: (وما ینطق عن الهوى. ان هو الا وحی یوحى : و سخن از روی هوا نمی گوید. گفتار او چیزی جز وحی که به او نازل می شود نیست.) (٨)
از آنجا که طریقت، امتداد خط و مشی رسول خداست و شیوخ آن وارثان مقام محمدی و پیشگامان وصول به حقیقت هستند. بنابراین پیروی از آنان و پیمودن راه آن ها لازم است.
حاشیه ها:
1: آيه 2 سوره ملک
2:کلمه نَهج به معنای طریق واضح است.
3: آيه 39 و 40 سوره نجم
4: آيه 30 سوره فصلت
5: آيه 260 سوره بقره
6:آیات قرآن به دو دستۀ محکم و متشابه تقسیم میشوند. «محکم» به آیاتی از قرآن گفته میشود که معنای آنها به قدری روشن است که نمیتوان معنای دیگری برای آن در نظر گرفت و «متشابه» آیهای است که احتمالات مختلفی برای معنای ظاهری آن وجود دارد.
7:آیه 69 سوره عنکبوت
8:آيه 3 و 4 سوره نجم