از زمانیکه متفکران و فلاسفه به اهمیت شناخت نفس پی بردند، روح را از نفس متمایز می ساختند و برای هر کدام حد و مرزی گزاردند و اعمالی را به نفس یا روح نسبت می دادند و بر اساس اختلاف بین این دو برای هر کدام تعاریفی بیان کردند. از آنجا که قرآن جدا کننده حقیقی است به آنچه در

نفس آخرین میدان پیکاری است که اهل طریقت پیروزمندانه یا شکست خورده، شتابان یا گریزان در آن به تاخت و تاز می پردازند. نفس رفیق فریبکاری است که تقوی و فجور در آن به تاخت وتاز مشغولند. نفس کلید نجات یا هلاکت است که خداوند فرمود: ( قسم به نفس آن و آنچه خداوند آن را راست آفرید و بدیها

شکر ، اعتراف به نعمت و سپاس منعم است و با شادی قلب به دست یابی نعمت، با خدمت اعضا به طاعت منعم و اعتراف بدان میسر می شود. شکر خلوص قلب در محبت منعم و اشتغال زبان به ذکر و ثنای اوست، به سخن دیگر، شکر دیدن منعم است نه دیدن نعمت و محبت آن . با شکر، وجود

صبر در لغت به معنای حبس است، و چون گفته می شود: صبرت نفسی، یعنی او را حبس کردم. صبر من الحجاز، یعنی آنچه که شدید و محکم باشد و در اصطلاح ایجاد طاقت بشری برای تحمل حوادثی که برای انسان اتفاق می افتد، از امور فکری گرفته تا نفسانی و جسمی که منجر به آزادی در وی می شود

صدق را از این رو صدق گفته اند که در ذاتش استواری همراه است، برخلاف کذب که قوتی در آن نیست و صدق یعنی سخت و محکم شده . صدق در اصطلاح وارد کردن حقیقت کامل در قلب است صدق همراه با اخلاص است چرا که مرید چون خالص شد، صادق می شود و چون صادق شد، مخلص است باید

ورع خوفی است که قلب را مشغول ساخته، به او الهام می کند که او در گناه قرار دارد. اصل آن بستن راه های اعضا است که از آن ضرری حاصل می شود و مداومت به محاسبه نفس و بازداشتن آن از ارتکاب به عواقب ناپسند است. صدق در رفتار و صفای نیت و دوری از هر شک و شبهه

حقیقت طریقت همانا طریقت بر دو اصل استوار است: الف) تجربه روحی درونی بین بنده و خدا ب) فنا شدن 1- اصل اول تجربه روحی ای است که در مقابل عقل منطقی تسلیم نمی شود و ذات و موضوع در  آن مشخص می باشد و در این تجربه ، درخششها و فضیلتها، مقام تصورات و مسائل در نطق عقلی می

زهد در لغت به معنای چیز کم است و رجل زهد، یعنی مرد کم بضاعت. زهد در اصطلاح بازداشتن قلب و نفس از حب دنیا و زینت آن و پر کردن قلب با حب و معرفت الله است. زهد پشت کردن به دنیا و رو کردن به آخرت است، بدون ناراحتی یا اعجاب از این ترک و در پس آن

ذات محمدیه كه تمامی هستی را با تمامی مخلوقاتش در بر گرفته است در معادله وجود انسانی دارای ابعادی وجودی و معرفتی است. این حقیقت ماده روحی خود را از اسماء و صفات الهی دریافت می كند كه رو به سوی هستی و مخلوقات موجود در آن دارد و تأثیر آن بر هرپدیده ی موجود بر اساس ویژگی پذیرش و استعدادی است كه