پرسش : تا آنجا که ما می بینیم ، بزرگان صوفیه هیچگاه در طول تاریخ هیچگونه تضادی با حاکمان ناشته اند بلکه بالعکس دوست و یاور حکومت ها بودند.
پاسخ : این نگاه چندان دقیق نیست ، بررسی تاریخ صوفیه نشان می دهد که آنان همواره در میان توده هایی از مردم بودند که در میانشان زندگی می کردند و اگر شرایط ایجاب می کرد برای مبارزه جهت از میان بردن ستم تردید نداشتند .شواهد موجود نیز در این زمینه بسیار است .شاید یکی از بزرگترین آنها ایستادگی حضرت شیخ عبدالقادر گیلانی (ق) در برابر ستم خلفا به مردم بوده است ( باید بدانیم که ایشان با پنج تن از خلفای عباسی هم عصر بوده است ) و در عصر حاضر نیز می توان از عمر مختار و شیخ عبدالقادر جزایری نام برد .
همچنین نباید مقاومت قهرمانانه شیخ عبدالقادر کسنزانی را در برابر قوای انگلیس در زمان حضورشان در عراق فراموش کنیم .اما به هر حال راه های صوفیه بیش از این که سیاسی باشد ، تربیتی و اجتماعی است و به همین خاطر به نیروهای مسلط جامعه حمله و ابراز دشمنی نمی کنند و این نه به خاطر رضایت به ظلم ظالمان بلکه به خاطر ضرورت احکام آن است .
