به عقیده صوفیانه کسنزان، «هیئت ها» یا «تکیه ها» یکی از مهمترین ارکان طریقت به شمار میروند؛ چرا که آنها آنچنان از ثمرات و نتایج ظاهری و معنوی برخوردارند که نمیتوان آن را به زندگی مسلمان سالک شیوه طریقت، محدود کرد؛ بدین سبب مشایخ طریقت (قدس الله اسرارهم العزیزه) همواره در راه ایجاد تکیه ها کوشیده و در حد امکان در هر زمان و مکانی به آنها توجه داشته اند زیرا آنها جزئی از میراث صوفی محمدی هستند که از شیخ به شیخی دیگر منتقل شده‌اند.
موارد ذیل چندی از مهمترین چیزهایی هستند که «تکیه ها»، از طریقت علیه کسنزانی ما نشان میدهند و معنای آن در رویکرد معنوی دیده میشود:
تکیه: امتداد حقیقی و نمونه ی زنده ای از خصایص یاران رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم است.
تکیه: خانه ذکر است و هر کجا که باشد یکی از مراکز معنوی است. در هر جایی پایگاه اصلی شروع به کار طریقت بوده و راهنمای آن به سوی خیر عمومی و انتشار عمل صالح میان مسلمانان است.
تکیه: محل ذکر است. محل فرود آمدن رحمت الهی است چنانچه خداوند متعال فرموده است: أنا جلیس من ذکرنی( من همنشین کسی هستم که مرا یاد کند.) (کشف الخفاء۱/۲۰۱-۲۰۲).
تکیه: محل کلام الهی است یعنی، صحبت‌کردن با خداوند از طریق ذکر است و جایی برای صحبته ای دنیوی و سیاسی نیست.
تکیه: محل وحدت و توحید است.
تکیه: مدرسه های معنوی است برای آموزش به مریدان، در جهت تقرب الهی و آماده‌کردن روح آنان برای رسیدن به مراتب ولایت نزد خداوند متعال و رسیدن به مقام جاودانگی.
تکیه: مدرسه اصلاح معنوی است که در آن دروس ایمان و استقامت به صورت عملی تدرس میشود.
تکیه: مدرسه تربیتی – اخلاقی برای تزکیه نفوس و تطهیر قلوب از آلودگیهاست.
تکیه: مدرسه ای دینی است برای تدریس امور دینی مردم به آنان از منظر فقه و عرفان.
تکیه: مدرسه ای ارشادی است برای آموزش اصول امر به معروف و نهی از منکر با دست، زبان و یا قلب به مریدان در حد امکان.
تکیه: خانه ای حقیقی برای یک مرید است چون وی را به آخرت وصل کرده و به او انگیزه میدهد که برایش آماده شود.
تکیه: بهشت است؛ یعنی محلی است که بهشت با باغ ها، زیبایی و نعماتش در آن تجلی مییابد.
تکیه: خانه اول و آخر مرید است.
توضیح
به این معنا که آنجا اولین خانه یا مکانی است که وقتی مرید بخواهد به خداوند متعال رجوع کند به آنجا میرود و آخرین جایی است که مرید از آنجا به خواسته هایش میرسد و با آن به خانه دیگری نیاز ندارد.
تکیه: محل بخشش، کرم و سخاوت پیامبر صلی الله تعالی علیه وسلم است.
توضیح
این بدان سبب است که آنجا محل حلقه های ذکر است و حلقه ذکر طبق فرمایش پیامبر صلی الله تعالی و سلم فرمود: همان باغ بهشت است؛ پس بنابر کلام خداوند متعال در مورد بهشت و اهالی آن که فرمود: «وَلَکُمْ فِیهَا مَا تَشْتَهِی أَنْفُسُکُمْ: آنچه دلتان بخواهد، در بهشت برای شما فراهم است.» (فصلت: ۳۱) اینها محل استجابت دعا هستند.
تکیه: محل تجلی امنیت روحی الهی است بنابراین بر مریدان واجب است که همواره در آن حضور داشته باشند تا قلب هایشان به یاد خدا و به نور خدا روشن شود.
تکیه: محل تجلی الهی است.
پیوست
آمده است که خداوند متعال در چند جا تجلی می یابد از جمله:
کعبه مکرمه، مدینه منوره، قدس شریف، مقامات و مشاهد اولیای الهی و صالحان، مساجد، هیئت ها (تکیه ها)، قلب بنده مومن.
تکیه: همان قلب است.
توضیح
تکیه، خانه ذکر است پس اگر قلب از هرچیزی به جز یاد خداوند متعال خالی شود به مانند تکیه ای است که در آن انوار الهی و حقایق محمدی صلی الله علیه وآله وسلم تجلی یافته است.
شیخ محمد عبدالکریم کسنزان حسینی
رئیس طریقت علیه قادریه کسنزانی در جهان
