اصطلاح ( استاد)

اصطلاح استاد

در لغت به معنی

1_ معلم

2_ لقب علمی دانشگاهی

3_ لقب احترام كه معمولاً به آگاهان از كتاب و شعرا و . .. اطلاق می شود.

4_ كسی كه در نوعی از صنعت مهارت دارد

در قرآن كریم كلمه استاد به این شكل نیامده است ولی در ضمن آیاتی كه دلالت بر ولی مرشد دارد

وارد شده است. نظیر این سخن که خداوند می فرماید: (وَمَن یضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُ وَلِیا مُّرْشِدًا -الكهف /17) و هرکه را گمراه کند، سرپرست و راهنمائی هرگز برای او نخواهی یافت .-

در اصطلاح صوفیه

شیخ ابوالمواهب شاذلی می گوید : ( استاد كسی است كه موهبتها را عطا می كند و از رنج كسب كردن رهائی می بخشد. استاد كسی است كه در احوال از شیخ كاملتر بوده و نسبت به او در معارف و سخن برتر است. استاد كسی است كه دین انبیاء تدبیر پزشكان و سیاست پادشاهان را در خود جمع كرده است و دارا و ندار در مقابل او احساس فقر می كنند. استاد كسی است كه تصرف در تمكین و روشنگری پیامبران را دارد. استاد كسی است كه دایره ها را كامل كرده و برای نشر آن اوایل و اواخر را در هم پیچیده است. استاد عالم مطلق است و سرور و تكیه گاهی است كه به حقیقت می رساند. استاد كسی است كه در اخلاق محبوب خدای خلاق است پس هر استادی شیخ است ولی هر شیخی استاد نیست .

در اصطلاح كسنزان

اصطلاح استاد در میان صوفیه به معنای شیخ مرشدی است كه مریدان را با استواری بر مسیر طریقت صوفیه پرورش میدهد. اما در نزد ما استاد یك مرتبه روحی مخصوص شیخ كامل است كه با تمامیت خود ( ذات و صفات و افعال خود) در نور اعظم ذوب شده است به همین خاطر قیامش و شنیدنش دیدنش و سخن گفتن و حركت كردنش به خدا و بواسطه اوست تا آنجا كه هر كس به او می نگرد در واقع به نور محمدی و یا به نور الهی كه با هم تفاوتی ندارند نگاه می كند. هر كس به این مرتبه روحی بزرگ برسد ( مثل شیخ عبدالقادر گیلانی و شیخ عبدالكریم شاه كسنزان ) تبدیل به منبع روحی تمام انوار و علوم و اسرار محمدی والهی می شود و به تمام مشایخ زمان خود مدد می رساند. پس استاد شیخ همه شیخ های طریقت و یا رئیس دولت روحی است. او یگانه عصر خویش است كه می تواند راه های جدید برای تصوف استنباط كند و با آنچه كه متناسب با زمان خویش میابد سالكانش را به خدای متعال برساند همانطور كه تنها كسی است كه می تواند امتداد یك سلسله صوفیه را بنا به حكمت الهی متوقف كند. در یك كلام استاد متصرف اعظم در بعد روحی اسلام است خواه دیگران این مقام او را بشناسند و یا نشناسند .

اولین استاد در مسیر به سوی خدای تعالی مولای ما امام علی ( ع) است كه درب ورود به شهر علم محمدی ( باطنی و ظاهری ) است. پس از او حضرت غوث اعظم شیخ عبدالقادر گیلانی در این مرتبه بزرگ ظهور كرد و در زمان خود موسس دولت روحی لقب گرفت (یعنی پدید آورنده نظامات و ترتیبات ظاهری آن بوده و به همین خاطر لقب زنده كننده دین گرفت ).

مقام استادی پس از ایشان پنهان گردید تا زمانی كه حضرت غوث اعظم شیخ عبدالكریم شاه كسنزان (ق) آمد و این مقام تا امروز در میان فرزندانش ادامه دارد. استاد در طریقت كسنزان خودش راه به سوی خداست از این رو هر كس كه به او نزدیك شود به خدا و رسولش نزدیك شده است. و هركس كه او را دوست بدارد خدا و رسولش را دوست داشته است و هر كس كه از او اطاعت كند از خدا و رسولش اطاعت كرده است. و هركس كه در نورش ذوب و فنا شود در نور خدا و رسولش فنا شده است. و در یك كلام هر كس كه به او وصل شود به اتصال و اصل و حقیقت رسیده است.